OPAM DAG Teleskobu İçin Tasarladığı Astronomik Sistemleri!

Türkiye’nin 2023 vizyon projeleri içinde en önemli bilim yatırımlarından biri olarak yer alan ve Atatürk Üniversitesinin sahibi olduğu 4 metre çaplı ve kırmızı ötesi gözlem yapabilme kabiliyetine sahip Doğu Anadolu Gözlemevi (DAG) projesiyle ilgili çalışmalar hız kesmeden devam ediyor.

Teleskobun ve kubbesinin geliştirilmesi konusunda yapılan çalışmaların tasarım ve proje yönetimi konularında aktif rol alan Işık Üniversitesi bünyesindeki OPAM (Optomekatronik Uygulama ve Araştırma Merkezi); DAG Odak Düzlemi Aygıtları projesi kapsamında, milli Adaptif Optik Sistemi ile Derotator sistemlerinin üretim ve fonksiyonel testlerini de başarıyla tamamladı. Sistemler, Işık Üniversitesi Şile kampüsündeki OPAM Merkez Laboratuvarında düzenlenen, OPAM ve ATASAM ekiplerinin de hazır bulunduğu toplantıyla tanıtıldı.

OPAM patent için başvurdu

Üretilen sistemler ile OPAM, Türkiye’de bir ilki gerçekleştirmesine ek olarak dünya çapında söz konusu sistemleri üretebilen ilk 10 kurum/kuruluş arasına girerek Türkiye’nin bu alandaki teknolojik bağımsızlığına da büyük katkıda bulundu. OPAM ayrıca, tasarladığı bu sistemlerle ilgili Avrupa Patent Ofisi’ne (EPO) iki ve Dünya Patent Ofisi’ne de (WIPO) bir adet başvuru yaptı ve bu başvurular şu anda kabul sürecinde bulunuyor.

Sistemler üstün görüntüleme performansı sağlayacak

OPAM’ın DAG için tasarladığı sistemlerden özgün ve dünyada ilk kez bir teleskopun ana yapısına entegre edilebilen Derotator Sistemi (DAG-DR), uzun pozlu görüntülerde imge sabitleme ve görüntü netliği sunmasının yanı sıra astronomlara birden fazla bilimsel ekipmanla aynı anda çalışma olanağı sağlayacak. Tasarım itibariyle dünyanın ilk uyarlanabilir yapıya sahip Ekstrem Adaptif Optik (EXAO) Sistemi olan TROIA (Turkish Adaptive Optics System for Infrared Astronomy) ise; DAG teleskobunu daha “ilk ışık” aldığından itibaren ulusal ve uluslararası alanda, kendi sınıfındaki dünyanın en üstün teleskobu haline getirecek. TROIA; atmosferik türbülansın, astronomik gözlemlerdeki etkilerini ortadan kaldırarak, DAG teleskobuna uzay teleskoplarından gözlem yaparcasına üstün bir optik performans sağlamanın yanında kimi yakın uydu gözlemlerinden de üstün bir görüntüleme performansı sağlayacak.

“Ülkemizin teknoloji hamlesine katkı sunmaya devam edeceğiz”

Sistemlerin tanıtımı için düzenlenen toplantıda konuşan Işık Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Cemal İbiş, dünyada teknoloji alanında büyük bir yarış yaşandığına dikkat çekerek, geleceğin dünyasının bu yarışta yerini alabilen, kendi bilgi ve teknolojisini üretebilen ve kesintisiz şekilde geliştirebilen ülkeler üzerinde şekilleneceğini kaydetti.

Yarının dünyasında hak ettiği saygın yeri almak üzere Türkiye’nin de bu yarışın içinde olduğunu vurgulayan Rektör Prof. Dr. Cemal İbiş, “Özellikle son dönemde; ülkemizin kendi teknolojisini üretmeye yönelik adımları hemen her alanda büyük bir ivme kazandı. Bu yönde atılan her yeni adımdan, bu ülkenin yurttaşları olarak büyük mutluluk duyuyoruz. Bilginin üretildiği kurumlar olan üniversiteler olarak bu konuda üzerimize düşen görevi yapmak için de büyük çaba sarf ediyoruz. Atatürk Üniversitesi bünyesinde yer alan ve ülkemizin uzaya açılacak gözü olarak niteleyebileceğimiz Doğu Anadolu Gözlemevi (DAG) projesine katkı sunmaktan büyük mutluluk duyuyoruz. Üniversitemiz bünyesindeki OPAM, DAG Teleskobunun önemli iki sisteminin tasarımını ve üretimini de başarıyla tamamlamış durumda. Tasarımında üniversite olarak yer aldığımız DAG Teleskobunu kendi sınıfındaki seleflerinden daha üstün ve en yüksek çözünürlüğe sahip teleskop olmasını sağladığımız için gururluyuz. Işık Üniversitesi olarak, başta OPAM olmak üzere tüm birimlerimizle ülkemizin teknoloji hamlesine bundan sonra da önemli katkılar sunmaya devam edeceğiz.” dedi.

OPAM Merkez Müdürü Dr. Öğr. Üyesi Onur Keskin ise toplantıda yaptığı konuşmada; “Üretim ve fonksiyonel testlerini tamamlamış TROIA ve DAG-DR sistemlerinin başarısı, Işık Üniversitesi OPAM’ı, dünyada en ileri teknolojileri barındıran ve bu sistemleri tasarlayıp üretebilen ilk 10 kurum ve kuruluş arasına yerleştirmiştir. Ülkemizin teknolojik bağımsızlığına hizmet etmekten memnunuz. Elde ettiğimiz deneyim ve ürettiğimiz sistemlerle hem ulusal hem de uluslararası arenada astronomi, haberleşme, tıp ve savunma alanlarında da hizmet vermeye hazırız.” diye konuştu.